Meyan kökü şerbeti, Biyan Balı veya Aşlama olarak da adlandırılan, özellikle Güney Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak tüketilen bir içecektir. Meyan kökü bitkisi ile hazırlanan bu şerbet, yüzyıllardır kullanılmakta ve birçok hastalığa iyi gelmektedir.

Meyan kökü, akarsuların etrafında, özellikle Urfa, Diyarbakır, Muş, Siirt, Hatay, Bingöl, Çukurova ve Ege bölgelerinde yetişir. Tadı şekere kıyasla çok daha yoğun şeker tadındadır. Kökleri sanayide ilaç yapımında, bira ve kolalı içecek sanayisinde hammadde olarak kullanılır. Geleneksel olarak da meyan kökünden şerbet yapılarak içilir. Şekersiz hazırlanan meyan kökü şerbeti, meyan köküne göre daha fazla glisirizin denilen şeker maddesini içerir. Mide rahatsızlıklarına, balgam sökücü özelliği ile öksürüğe, yaralara, bazı böbrek rahatsızlıklarına, ülser ve gastrite, kabızlığa, ses kısıklığına, susuzluğa karşı güçlü bir etkisi vardır.

Tüketiciye sunulan meyan kökü, son hale gelene kadar birtakım işlemlerden geçer. Meyan kökü toplandıktan sonra kesilir ve kuruması için güneşe bırakılır.

Çubuk şeklindeki bu kökler dövülerek ipliksi bir hale getirilir. Şerbet yapımında bu ipliksi hale getirilmiş meyan kökü kullanılır.

Gerekli malzemeler:

Hazırlanışı:

Yıkayıp süzdüğümüz meyan kökünü ve karbonatı derin bir kaba alalım. Üzerini örtecek şekilde 1,5-2 litreye yakın su ekleyelim. 3 saat buzdolabında demlemeye bırakalım. Demledikten sonra tel süzgeçten süzdükten sonra meyan kökü şerbeti hazır hale gelir. Tadını tatlı ve acımsıdır. İçine isteğe göre tarçın ve limon konabilir.

İçildiğinde büyük faydalar sağlayan şerbetin, dikkatsiz ve kontrolsüz kullanımı ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir:

Sağlıklı bireylerde bile meyan kökü şerbeti tüketimi günde 2 bardağı geçmemelidir. İçeriğindeki glisirizin kandaki potasyum seviyesini düşürdüğü için, şerbeti içtikten sonra potasyum içeren gıdaların alınması faydalı olacaktır. Aşırı tüketiminde kandaki potasyum seviyesinin kritik seviyelere inmesi ile tuz kaybının neden olacağı ciddi kalp ritim bozuklukları oluşabilir.

Meyan kökü şerbeti, Ramazan ayında sıklıkla tüketilen bir içecektir. Susuzluğu gidermesi ile bilinir ve iftar sofralarının vazgeçilmezidir. Ayrıca, sıcak havalarda serinletici etkisiyle de tercih edilir. Doğru ve kontrollü tüketildiğinde, hem sağlık açısından faydalı hem de lezzetli bir içecek olarak hayatınıza dahil edebilirsiniz.