Meyan kökü, baklagiller familyasından olup, ırmak kenarları ile sulak ve nemli yerlerde yabani olarak yetişen, boyu 50-150 santim arasında, bazen 200 santimi de bulan çok yıllık bir bitkidir. Halk arasında; “Tatlı kök, boyam, piyam ve biyam” adlarıyla da anılır. Akarsu kenarındaki kumlukları sever. Meyan kökünün bazı türleri acı, bazı türleri tatlıdır. Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında sarı, mavimsi-mor veya kahverengi renkli çiçekler açar. Genel olarak sonbahar mevsiminin Eylül ve Ekim aylarında toplanır ve kurutularak saklanır. Üç yıllık kökünden yapılan meyan balı, koyu renkli toz, çubuk veya dörtgen biçiminde parça halinde satılır.

Meyan kökü, ilaç ve bira endüstrisi ile kolalı içeceklerin yapımında kullanılır. Anadolu'da bu kökten şerbet yapılarak içilir. Yurt dışında birçok ülkede tedavi amacıyla ilaç olarak kullanılır.

Meyan kökünün birçok rahatsızlık ve hastalığa iyi geldiği bilinmektedir. İşte meyan kökünün bazı faydaları:

Kış aylarında sık karşılaşılan soğuk algınlığı, bronşit, grip, nezle ve balgam oluşumu gibi üst solunum yolu rahatsızlıklarına karşı şifa verir. Ses kısıklığına karşı koruma sağlar. Tüberküloz, baş dönmesi gibi sıkıntılara karşı kullanılabilir. Kronik yorgunluğa da fayda sağlar.

Meyan kökü, dalak, böbrek ve karaciğere fayda sağlar, vücudu toksinlerden arındırır. Antimikrobiyal, antioksidan ve tonik nitelikleri vardır. Gut hastalığında da kullanılır. Egzamaya jel yapılarak uygulanabilir. Adet dönemi veya menopoz sıkıntılarına karşı fayda sağlayabilir. Vücutta çıkan çıban ve yaraları iyileştirir. Ferahlatma ve rahatlatma etkisi vardır. Sindirim sistemini rahatlatarak, hazımsızlık ve kabızlığı önler. Mesane taşları ve idrara çıkma zorluğuna faydalıdır.

Yapılan araştırmalara göre, kolon ve meme kanserine karşı koruma sağladığı belirlenmiştir. Polistik over sendromu sıkıntısı çekenler için de bu bitkinin şifası görülür.

Balgam söktürme için her gün üç defa 1 gram bu şifalı bitkinin tozundan yutulabilir. Gastrit ve ülseri iyileştirmesi için, her gün 20-25 gram meyan kökü çiğnenebilir. Bunun yanı sıra, 30 gram meyan kökü tozu ve 1 tatlı kaşığı keten otunun 1 litre suda 20 dakika kadar kaynatılarak elde edilen sıvı karışımdan günlük üç bardak içilebilir. Bu sıvı karışım öksürük tedavisi için de uygundur.

Bir şifa kaynağı olan meyan kökünün faydaları kadar, zararları da bulunur. Fazla tüketilmesi eklem ve yüzde ödem oluşmasına sebep olabilir, yüksek tansiyona yol açabilir ve vücutta potasyum kaybına neden olabilir. Ayrıca, vücut içinde sıvı birikmesi ve böbrek rahatsızlığına yol açabilir. Bu sebeple, bu bitkinin aşırı tüketimi zararlıdır.

Hamile ve emziren kadınların kullanması tavsiye edilmez. Ayrıca, fazla miktarda tüketimi yüksek tansiyona veya baş ağrısına neden olabilir. Kansızlık hastalığı olanlar ile hipertansiyonu olan hastalar bu bitkiyi kullanmamalıdır.