Anayurdu Avrupa'nın güney sahilleri olan meyan kökü bitkisi, sulak ve ılıman bölgelerde rahatlıkla yetiştirilebilir. Çok yıllık bir bitki olan meyan kökü, baklagiller familyasından olup tıbbi bitkiler arasında sayılır. Kelebek şeklindeki çiçekleri türüne göre leylaki, açık morumsu veya pembemsi olabilir. Meyan kökü yetiştiriciliği zor olmayan bir uğraş olup, bitkinin boyu iyi bakıldığı zaman 200 cm'e kadar uzayabilir. Üretiminde fasulye kapsülüne benzeyen meyvelerinin içindeki tohumlar kullanılır. Akdeniz çevresinde yaygın olarak yetiştirilen meyan kökleri, son dönemde Amerika tarafından kola yapımı ve tıbbi ilaçlarda kullanılmak üzere satın alınmaktadır. Japonya da meyan köküne talip ülkelerden biri olup, kronik hepatit hastalığı tedavisinde ve interferon tedavisine yanıt vermeyen hastalar için ilaç üretiminde meyan kökü alımı yapar. Türkiye'de 6 türü yetiştirilmektedir. Özellikle bir Amerikan firması, Antakya çevresinde yetiştirilen meyan köklerini bizzat satın almaktadır. Girişimcilerin yüzde 75 hibe desteği alabildiği meyan kökü yetiştiriciliğinde pazar payı 3 milyon doları geçmiştir. Hibe Desteği ve Yetiştiricilik Adımları Hibe desteği almak isteyen meyan kökü yetiştiricileri şu adımları takip edebilir:
Meyan Kökü Toprak İsteği Meyan kökü bitkisi, kumlu, derin ve humus açısından zengin toprakları sever. Alüvyon topraklarda zahmetsizce yetiştirilebilir. Rizom kök yapısına sahiptir. Rizom kök yapısına sahip olduğundan kökleri toprak altında yatay olarak uzanır, bu yüzden tohum ve fidanları birbirine çok yakın ekilmemelidir. Her kök arasında 25 cm mesafe bırakmak köklerin gelişimini kolaylaştırır. 3 yıllık köklerinden üretilen meyan balı çok değerlidir. Sonbaharda topraktan çıkarılan meyan bitkisinin kök ve gövdeleri temizlenerek 'drog'lar elde edilir. Bu droglar başlarda tatlı olup bekledikçe acılaşır. Meyan Kökü İklim İsteği Güneşli iklimleri seven meyan kökü, Akdeniz ikliminde doğal olarak yetişmektedir. Ayrıca Ege, Marmara, Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu'da akarsu kenarlarında uygun şartlar sağlanarak kolaylıkla yetiştirilebilir. Geçmiş yıllarda Ege'de meyan kökü yetiştiriciliği daha yaygın olarak görülürken, son yıllarda azalmıştır. Meyan Kökünün Kullanıldığı Alanlar Meyan kökü, çeşitli sektörlerde oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir:
Kökleri soyulan meyanların satışı, kökleri soyulamayanlara göre daha kıymetlidir. Gittikçe azalan meyan kökü üretimi, son yıllarda devlet desteklemeleri sayesinde daha popüler hale gelmiş ve meyan kökü yetiştiriciliği kıymetli bir zanaat olarak görülmeye başlanmıştır. |